Jelena Milić, direktorka Centra za evroatlantske studije iz Beograda.
Rusija guši proces evropskih integracija Srbije, Crne Gore i Bosne i Hercegovine, čime provocira Evropsku uniju (EU) i želi da pokaže svojim građanima da članstvo u toj organizaciji više nije popularno, ocijenila je direktorica Centra za evroatlantske studije iz Srbije, Jelena Milić.
Ona je u intervjuu agenciji MINA, odvajajući atlantske od evropskih, kazala da Rusija ne može gušiti srpske NATO integracije, jer one ne postoje, dok od Crne Gore zavisi kako će teći njeno približavanje Alijansi, bez obzira na stav Rusije.
“Rusija svjesno guši proces evropskih integracija Srbije, Crne Gore i Bosne i Hercegovine, to je njen glavni cilj na Balkanu”, kazala je Milić, objašnjavajući da Rusija time želi da provcira EU. “ali prije svega da svojim građanima pokaže da EU integracije više nisu popularne kao što su nekad bile u istočnoj Evropi”.
Prema njenim riječima, cilj Rusije je da odvrati ideju zahtjeva za više demokratičnosti u samoj Rusiji i da pokaže da nije usamljena u svojoj spoljnoj politici.
“(Suverene demokratije), vas nije briga šta se u mojoj državi dešava, a ja imam pravo da idem okolo i arbitrarno odlučujem kakvo je stanje Rusa, pravoslavaca ili Slovena i da odlučujem kako ću intervenisati”, kazala je Milić komentarišući spoljnopolitičko djelovanje Rusije.
Ona je rekla da stav Rusije prema integraciji Crne Gore i drugih bivših jugoslovenskih republika jeste negativan, ocjenjujući da to predstavlja miješanje u unutrašnje stvari nezavisnih država, i nepoštovanja njihove suverenosti.
“Kad EU ili NATO iskažu očekivanja u vezi uslova za pristupanje to je nešto sasvim drugo, jer je članstvo u tim organizacijama stvar o kojoj odlučuje javnost države dobrovoljno, a onda na osnovu toga realizuje političko rukovodstvo te zemlje”, kazala je Milić.
Ona je objasnila da zemlje aspirante za članstvo u EU i NATO niko ne sili, već su one demokratski odlučile, “ulazi se i u ugovorne odnose, pa EU i NATO imaju legitimitet i legalitet da imaju stav o stanjima u državama koje se nalaze u procesu pridruženja, pa i o njihovoj spoljnoj politici, dok Rusija ili neka druga država nema pravo na to".
“Rusija demonstrira bizmarkovski način gledanja na “prirodne” geografske zone interesa za koje misli da su joj bogom dane, bez obzira na to šta građani tih država o tome misle”, poručila je Milić.
Komentarišući način na koji bi stav Rusije mogao da se odrazi na buduće članstvo Crne Gore u NATO-u, Milić je kazala da može biti uticaja, ali ne mnogo, jer, kako smatra, sve zavisi od toga koliko Crna Gora ispunjava postavljene kriterijume.
“Države članice NATO-a mogu smatrati da bi članstvo Crne Gore u Rusiji bilo shvaćeno kao provokacija, pa ga mogu možda odugovlačiti, ali ne zadugo ako Crna Gora ispuni sve uslove. U tom smislu, lopta je u dvorištu Crne Gore, uslovi / očekivanja su jasno saopšteni, treba da se ispune”, objasnila je Milić.
Komentarišući opredijeljenost Srbije za neutralnost i NATO bombardovanje 1999. godine kao jedan od mogućih uzroka odbojnosti prema Alijansi, Milić je kazala da je to racionalan argument i da je normalno da građani zbog sjećanja na te događaje imaju negativan stav.
“Emocije nisu odvojene od racija. I građani Crne Gore i građani Srbije su puno propatili tokom bombardovanja. Ne dešava se to često u ovom dijelu svijeta više. Ljudi su gubili svoje bližnje, uništeno je dosta infrastrukture”, objasnila je Milić, poručujući da je problem što se u Srbiji o tome ne govori otvoreno.
“Problem je u tome što u Srbiji skoro nikad nije pokrenuta široka i iskrena debata o uzrocima bombardovanja, o tome šta je drugo NATO mogao da uradi da zaustavi Miloševića njegovu ubilačku mašineriju koju je poslije Hrvatske i Bosne usmjerio na Kosovo”, kazala je Milić, dodajući da se u Srbiji masovne grobnice Albanaca sa Kosova ne povezuju s tim periodima, već se shvataju kao da su “s Marsa pale”.
Prema njenim riječima, u Crnoj Gori je upravo proces pridruživanja NATO-u otvorio detaljnije i ta pitanja, što je, kako smatra, vrlo bitno za jedno društvo i “odlično je što se Crna Gora uhvatila u koštac sa tim dijelom našeg zajedničkog nasleđa. Srbija još nije”.
Komentarišući tradicionalno prijateljstvo Rusije i balkanskih država, Milić je rekla da je “na sceni hiperprodukcija mitova i netačnosti o tradicionalno dobrim srpsko/ruskim pa i balkansko ruskim odnosima”, ukazujući na drugačije stanje u odnosima u periodu između dva velika rata, zatim od Informbiroa naovamo, ali i na period Đinđićeve vlade u Srbiji.
Prema njenim riječima, nema intenzivne ni kulturne, ni tehničke, a ni ekonomske saradnje između Srbije i Rusije, dok je naglašena jedino trgovina energentima.
“Ko više na Balkanu uči ruski jezik? Još realnije, koliko ruskih zabavnih TV kanala gledamo, glumaca i pjevača znamo, a koliko sa Zapada? Koliko naprava i softvera za Zapada ili sa dalekog istoka koristimo, a koliko iz Rusije?”, upitala je Milić objašnjavajući odnos Rusije i Srbije, ali i ostalih država regiona.
Prema njenim riječima, i priča o obimu trgovinske razmjene je mit.
“Kad bi se iz jednačine izuzeli energenti, pa Srbija više trguje sa Kosovom nego sa Rusijom. O količini humanitanre i druge pomoći od početka tranzicije naovamo i da ne govorimo”, zaključila je Milić.
No comments:
Post a Comment